«یوناس» نوجوان یازده ساله‌ای است که طبق اصول جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کند، آماده است تا با شرکت در مراسم «دوازده ساله‌ها» کودکی را کنار بگذارد و وارد دوره‌ی جدیدی از زندگی خود شود. تمام دوستان و هم‌سن و سال‌های یوناس براساس توانایی‌ها و عملکردهایی که تاکنون از خود نشان داده‌اند، نقش جدیدی در زندگی می‌گیرند، مهندس، کودک‌یار، خلبان و... یوناس تنها کسی است که در میان این افراد به‌خاطر قدرت درونی و ظرفیت‌های بالایی که دارد، به‌عنوان «گیرنده» انتخاب می‌شود. او به‌زودی بار سنگینی از رازها و خاطراتی دردناک از رنج بشر را از بخشنده‌ی خود دریافت می‌کند که مسیر زندگی‌اش را تغییر می‌دهد. حالا او مسئول این همه احساس و خاطراتی است که فراتر از توان اوست و غریزه‌ی انسانی و روح بشر را در او بیدار می‌کند.

 

 

 

درباره کتاب بخشنده

بخشنده، زنگ خطری برای جامعه‌ای است که به‌سرعت به سمت مدرن شدن پیش می‌رود. افراد هر روز در فضاهای شخصی خود فرو می‌روند و معنی خیلی از روابط و احساسات تغییر کرده است. حالا می‌بینیم که چقدر برخی اصول و قواعد زندگی سنتی و کلاسیک ارزشمند و حیاتی است. پیوند میان افراد، دوستی، عشق، حتی درد و رنج به زندگی معنا می‌دهد و انسان در قالب همین احساسات است که هویت می‌گیرد و جایگاه خود را در جهان هستی پیدا می‌کند. بخشنده‌ی واقعی نه پیرمرد، که همان نوجوانی است که حالا با ذهنی باز و هوشیار سعی دارد روح زندگی را به دنیا برگرداند و از روح خود به انسان‌ها عشق و امید ببخشد. در دنیای خیالی این کتاب، تمام ارزش‌های انسانی حتی رفتارهای غریزی او مانند زاد و ولد هم از افراد گرفته شده است. همه چیز از نو تعریف شده و برای کوچک‌ترین رفتارها و اتفاقات هم قوانینی وجود دارد. مهم‌ترین چیزی که در این میان از بین رفته، خانواده است. با از بین رفتن خانواده، تمام حس امنیت، عشق و صمیمیت از بین رفته است. حتی دیگر پدربزرگ و مادربزرگ معنایی ندارد. خانواده دیگر بستری امن و آرام برای رشد و بالندگی افراد نیست. چندان مهر و محبتی میان اعضای خانواده نیست. آن‌ها فقط نقش پدر، مادر و فرزند را بازی می‌کنند و وظیفه دارند تا از بچه‌ها مراقبت کنند تا به مرحله‌ی بزرگ‌سالی برسند. زن‌ها و مردها براساس استانداردهای جامعه و با نظارت سران حکومت، برای زندگی با هم انتخاب می‌شوند. حتی نوزادان در شرایط یکسان نگهداری می‌شوند و با صلاح‌دید حکومت، به افراد سپرده می‌شوند. هر خانواده حق دارد فقط یک دختر و یک پسر داشته باشد. انسان‌ها حتی زن، مرد، دختر و پسر نامیده نمی‌شوند، افراد یا «مذکر» هستند یا «مونث». خانواده‌ها باید فقط چهار نفر باشند و داشتن فرزند سوم جرم سنگینی برای افراد شناخته می‌شود.

 

در حکومت کنترل‌گر این کتاب، حتی حرف‌ها هم باید طبق اصول و قواعد بیان شود. مردم باید از جملاتی قراردادی استفاده کنند و حتی برای بیان احساساتشان از همان جملاتی استفاده کنند که برایشان در نظر گرفته است. تاجایی که یکی از مراسم‌های اجباری در شب‌نشینی‌های خانوادگی این است که بچه‌ها از احساساتشان حرف بزنند و این درحالی است که یوناس واقعا گاهی دوست ندارد به اجبار از حسی که دارد صحبت کند. ادب و نزاکت یکی از اصول جامعه است. مثلا با این که فقط یوناس و یک کودک پنج ساله‌ی دیگر چشمانی روشن دارند، چیزی است که توجه کردن به آن منع قانونی ندارد. اما توجه به تفاوت‌های دیگران، خلاف ادب و نزاکت است. وقتی هم کسی کار اشتباهی انجام می‌دهد، باید طبق جملاتی قراردادی از دیگران عذرخواهی کند و جواب همه همیشه یک چیز است و کسی نمی‌تواند از کلمات دیگری استفاده کند. حتی ناسزا هم از پیش تعیین شده است که به‌ندرت پیش می‌آید کسی از آن استفاده کند. مردم در توصیف افرادی که آموزش ندیده‌اند یا رفتارهای ناخوشایندی از خود نشان می‌دهند، از صفت «حیوان» استفاده می‌کنند. نویسنده همین‌جا تلنگر سنگینی به خواننده می‌زند. جایی می‌رسد که انسان خود را آن‌قدر «اشرف مخلوقات» می‌بیند که برای موجودات دیگر هیچ جایگاه و احترامی قائل نیست. جز این که از نام آن‌ها برای تحقیر و ناسزا به انسان‌های بدرفتار استفاده می‌کند. هنگامی که «لی‌لی» خواهر هشت ساله‌ی یوناس اسم اسب آبی را از زبان پدرش می‌شنود، آن‌قدر برایش عجیب است که به آن می‌خندد و آن را پیش خود تکرار می‌کند. یکی از تکان‌دهنده‌ترین و تاثیرگذارترین بخش‌های این کتاب، لحظه‌ای است که یوناس حس مرگ و از دست دادن را تجربه می‌کند و از این حجم درد و رنج برای انسان، ذهنش فلج می‌شود و به خود می‌پیچد. بعدتر در خاطراتی که بخشنده به او القا می‌کند، یوناس پدرش را می‌بیند که با آرامش و خیلی معمولی نوزادی را می‌کشد. او حالا آن‌قدر از دانستن این همه واقعیت‌های آزاردهنده به تنگ آمده که کم‌کم تبدیل به فردی هنجارشکن و درنظر دیگران عجیب و غریب می‌شود.